Het was weer een jaar vol overleggen, acties en juridisch getouwtrek. Hieronder een overzicht over wat de GBB in 2020 deed:
Op verzoek van GBB behandelt IMG deel oude schades
Het jaar begint met een succesje voor de GBB (en dus voor bewoners): op ons verzoek heeft de TCMG, nu het IMG, zich bereid verklaard twee types (oude) schades alsnog te beoordelen. Het betreft schades aan fundamenten waar de NAM/CVW weigerde naar te kijken en schades in het zogenaamde buitengebied die de NAM/CVW weigerde te beoordelen. Goed nieuws dus voor een aantal Groningers.
Een andere regeling voor oude schades, opgetuigd door de provincie en EZK, blijkt een lege huls: tussen 6 januari en 1 maart 2020 konden woningeigenaren met schades die behoren tot de zogenaamde 6.000 oude schadegevallen alsnog een vergoeding krijgen voor de meerkosten van herstel. De GBB stelt in een persbericht dat dit “Heerenakkoord” tussen minister, CdK en NAM volstrekt onvoldoende is en geen recht doet aan gedupeerden. Duizenden benadeelden krijgen nog steeds niet waar ze recht op hebben. De GBB meent dat de 6.000 oude schadegevallen onvoorwaardelijk en kostendekkend vergoed moeten worden.
Werkgroep MKB
Eind 2019, begin 2020 richt de GBB de werkgroep MKB op. De MKB wordt in alle regelingen genegeerd en wordt niet voldoende geholpen. Bedrijfsschade als gevolg van de gaswinningsproblematiek wordt niet of onvoldoende vergoed. Het doel van de werkgroep is informatie te verzamelen om goed te kunnen lobbyen voor de belangen van de MKB in het aardbevingsgebied. Dit resulteert in een notitie die naar de Tweede Kamer wordt opgestuurd. Een motie waarin aandacht voor deze notitie wordt gevraagd, wordt aangenomen. Ook wordt de notitie besproken met de voorzitter van het IMG Kortman.
Helaas moet ver worden geconstateerd dat ook op dit punt de zaak niet opschiet. Binnenkort volgt een bespreking met BZK en provincie.
De GBB gaf drie kranten uit in 2020
In de krant van maart namen we de NPG-gelden onder de loep en naar aanleiding van dat artikel stelde Sandra Beckerman (SP) Kamervragen aan minister Wiebes over het Nationaal Programma Groningen (NPG). Onze grootste kritiek is dat de slager zijn eigen vlees keurt; gemeenten en provincie ontvangen geld, tegelijk zitten zij ook in het NPG-bestuur, en dat bepaalt waar het geld naartoe gaat. Het is dus een gesloten cirkel.
Benaderen van gemeenteraden over versterkingsplannen
Het versterkingsplan per gemeente werd eind maart/ begin april door de gemeenteraad beoordeeld. De GBB maakte zich zorgen over de onzorgvuldigheid en onvolledigheid van deze plannen. Daarom hebben wij in het belang van de gasgedupeerden deze zorgen over de versterkingsplannen bij alle raadsleden geuit, door middel van een brief. Hierin was een checklist met een overzicht van onze belangrijkste vragen bijgevoegd. Daarnaast vroegen wij Groningers video’s te sturen zodat wij deze gebundeld aan de zeven gemeenteraden konden laten zien. Helaas zijn ondanks onze inspanningen alle plannen vastgesteld door de gemeenteraden.
#FakkelvoorGroningen
Op 2 mei vindt een beving van 2.5 bij Zijldijk plaats. Door corona is het niet mogelijk om de straat op te gaan, daarom bedacht de GBB een online actie om een (fakkel)signaal naar Den Haag over te brengen: “Laat Den Haag weten dat het menens is. Dat ‘gezondheid boven alles’ ook voor Groningers moet gelden. Dat de beloofde versterking van huizen gewoon doorgaat, los van wat de nieuwe uitkomsten van het HRA-model of de NPR-norm (zullen) zijn. Dat er voor de Groningse crisis ook daadkracht en ruimhartigheid geldt. Laat weten dat je solidair bent met Groningen. Want samen staan we sterk.”
Open brief aan Rutte
Ook schreef onze voorzitter Jelle van der Knoop een open brief aan Rutte naar aanleiding van de aardbeving in Zijldijk. De essentie was de vraag waarom er voor het aanpakken van de coronacrisis wel snel actie kan worden ondernomen en in een maand tijd miljarden kunnen worden uitgegeven ter compensatie van bedrijven maar dat het in Groningen nu al acht jaar duurt en nog niet opschiet. Na een herinnering te hebben gestuurd ontvingen wij in juli een nietszeggend antwoord. Kort daarop waren er enige (heftige) bevingen. De Groningse ondergrond morde.
We sleepten EZK opnieuw voor de rechter
Twee jaar geleden verzochten we EZK documenten openbaar te maken met informatie over de aanpak van de versterkingsoperatie (verzoek in het kader van de WOB). Vorig jaar al sleepte we minister Wiebes voor de rechter. Pas na uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland, maakte EZK een deel van de stukken openbaar. Omdat de stukken niet volledig waren, zijn we afgelopen zomer voor de tweede keer in beroep bij de rechter gegaan.
Wandel-, fiets- en autoroute: Scheuren door Groningen
De GBB vindt het belangrijk om mensen te informeren over de gaswinningsproblematiek in Groningen. Vaak weet men er het fijne niet van. Daarom bracht de GBB afgelopen zomer drie routes uit die door het hart van het aardbevingsgebied gaan. De GBB verspreidde meer dan 8.000 routebeschrijvingen bij VVV’s, campings en horecagelegenheden in de provincie. Tijdens het uitdelen en later in de (social) media werd er enthousiast gereageerd door zowel toeristen als winkeliers.
In beroep tegen gaswinningsbesluit
Op 28 juli dienden wij onze zienswijze in tegen het ontwerp-vaststellingsbesluit 2020-2021. Wij dienden deze zienswijze in om in beroep te kunnen gaan tegen het definitieve vaststellingsbesluit.
Waardedalingsregeling
Voordat de waardedalingsregeling van het IMG werd opgetuigd hebben wij feedback gegeven hierover. De GBB vindt niet alles even rechtvaardig en daarom gaan we verdere stappen ondernemen. We willen een proefproces starten voor mensen die een grote daling van de WOZ waarde hebben. Voor deze mensen doet de waardedalingsregeling onvoldoende recht. We zullen ook een proefproces starten voor mensen die meededen aan de NAM waarderegeling en die niet meer met de IMG waardedalingsregeling mee mogen doen, althans als minister Wiebes bij dit standpunt blijft. Zie op onze website en in nieuwsbrief 92 meer informatie hierover.
Brief naar ministers Wiebes en Ollongren
Samen met het Gasberaad stuurden wij in september een brief met onze zorgen over de nieuwe wet versterken naar de ministers Ollongren (BZK) en Wiebes (EZK). De GBB en het Gasberaad zijn bezorgd dat deze wet niet voldoende rekening houdt met bewoners. Door de schadeafhandeling en het versterkingsproces gescheiden te houden, wordt de bureaucratie en het ongemak voor bewoners vergroot. De bewoner staat niet centraal.
Enquête onder leden over versterking
In oktober hielden we onder onze 4.000 leden een enquête. Binnen een week hadden bijna 1.000 mensen gereageerd. De antwoorden waren schokkend en staan in schril contrast met de papieren werkelijkheid van Den Haag. We stuurden de resultaten naar alle Kamerleden en de twee betrokken ministeries. We maakten er ook een korte film over:
Strafzaak tegen NAM: actie, Kamervragen en juridische stappen
Op 3 november demonstreerde de GBB in Leeuwarden voor het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden om het Openbaar Ministerie (OM) te bewegen een beslissing te nemen over het wel of niet dagvaarden van de NAM inzake de strafzaak tegen de NAM. De actie werd opgepikt door een paar Kamerleden. Er werden Kamervragen over dit onderwerp gesteld aan de ministers Grapperhaus (minister van Justitie en Veiligheid) en Wiebes (minister van Economische Zaken en Klimaat). Daarnaast is de GBB kort na de actie een procedure gestart vanwege ‘fictieve vervolgingsweigering van het OM’.
Werkgroepen, Klankbordgroep en ALV
Vanwege corona vinden sinds april alle bijeenkomsten via Zoom plaats. Iedere maand vergadert het bestuur met de Klankbordgroep. Tijdens deze vergaderingen bespreken we de laatste stand van zaken en ideeën vanuit het bestuur. In oktober vond de ALV plaats. We hadden eerst de hoop dat we in september bij elkaar konden komen, toen dat niet mogelijk bleek kozen we ervoor om ook de ALV online te organiseren. Daarnaast zijn de volgende werkgroepen actief binnen de GBB:
- Team Communicatie
- GBB-krantredactie
- Team Boven- en Ondergrond
- MKB werkgroep
Voorbereidingen parlementaire enquête
Al sinds jaar en dag strijdt de GBB voor een parlementaire enquête (PE) naar de gaswinning. In 2019 werd een motie van Tom van der Lee (GroenLinks) aangenomen en zou de parlementaire enquête er dan toch eindelijk komen. Vanwege mogelijke politieke gevolgen starten de openbare verhoren na de verkiezingen in 2021. Er is een Tijdelijke commissie Aardgaswinning Groningen gestart die de PE moet voorbereiden. Begin december heeft de GBB met hen gepraat. De GBB heeft duidelijk gemaakt welke informatie op tafel moet komen.
Nieuw Twitteraccount @GBBGroningen
Helaas zijn we dit jaar ons oude Twitteraccount met meer dan 4.000 volgers verloren. Er was op geen enkele manier in contact te komen met Twitter om de fout te herstellen. Daarom hebben we nu een nieuw account: @GGBGroningen
GBB Nieuwsvlog
Sinds dit najaar brengt de GBB om de week een nieuwsvlog uit. We vlogden al over de strafzaak tegen de NAM, de actie gericht aan het OM en de waardedalingsregeling. Ook maakten we een korte film van de open antwoorden uit de enquête. Ga naar onze website voor de nieuwste video’s. Heb je zelf een vraag of wil je je verhaal kwijt? Mail dan naar: nieuws@groninger-bodem-beweging.nl
De GBB zit geregeld als adviseur aan tafel bij alle betrokken partijen
Het jaar door vinden er allerlei bilaterale gesprekken plaats tussen GBB en: de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK), het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK), de Nationaal Coördinator Groningen (NCG), De TCMG, later het IMG, het ACVG, het SodM en het regionale Versnellingsteam versterking en af en toe met de lokale bestuurders. De rol van de GBB is die van adviseur waarbij ze de belangen van gedupeerden behartigt. De gesprekken dienen ook om informatie over de gang van zaken op te halen. Zonder dit kan de GBB haar rol van adviseur niet waarmaken. De GBB heeft geen bestuursverantwoordelijkheid.
De GBB is vaak ontevreden over hoe er met haar adviezen rekening wordt gehouden.
Soms haakt de GBB af als ze haar adviseursrol niet goed kan invullen, bijvoorbeeld doordat alles al vooraf in kannen en kruiken is. Dat was onder ander het geval bij het Bestuurlijk Overleg Groningen (BOG) op 23 januari 2020. Dit is een overleg tussen bestuurders van de regio en de twee betrokken ministeries EZK en BZK, met GBB en Gasberaad als adviseur.
De GBB haakte ook af bij het zogenaamde bestuursakkoord van november dit jaar. In de zomer werd de GBB nog als adviseur meegenomen in de onderhandelingen tussen het Rijk en de regio. Helaas lieten de regionale bestuurders gaandeweg de onderhandelingen GBB en Gasberaad vallen als een baksteen en gingen hun eigen weg. Helaas blijkt weer dat met de adviezen van de GBB niet veel is gedaan door EZK, BZK en met name niet door de regiobestuurders. In zijn algemeenheid vindt de GBB dat er te vroeg op veiligheid wordt geanticipeerd en te weinig wordt gedaan om het woningbestand goed achter te laten.
Op woensdag 23 december verspreidde de Groninger Bodem Beweging (GBB) 125.000 kaarten geadresseerd aan koning Willem-Alexander huis-aan-huis in een groot deel van de provincie Groningen. De vraag aan de inwoners is of zij hun wens voor Groningen voor 2021 willen opschrijven en aan de koning versturen. De GBB wil op deze manier de aandacht van de hoogste autoriteit van ons land vestigen op de gaswinningsproblematiek.
